درباره انواع کابل های فشار قوی و کاربردشان High-Voltage Power Cable چه می‌دانید؟ بخش بزرگی از انتقالات جریان برق توسط این کابل‌ها انجام می‌شود و به همین علت شناخت این کابل‌ها و دانستن کاربردشان نقش مهمی در به‌کارگیری صحیح آن‌ها ایفا می‌کند.
این کابل‌ها باید کاملاً متناسب با جریان و ولتاژ برق انتخاب شوند تا تحمل ولتاژ را داشته باشند و به مرور دچار فرسایش نشوند. به همین دلیل است که برای انتقال انرژی با ولتاژ بالا از کابل های فشار قوی استفاده می‌شود. این کابل‌ها از هسته فولادی تشکیل شده‌اند که روکش آن‌ها را یک لایه آلومینیوم پوشش می‌دهد.
کابل‌های فشارقوی جریان قوی برق را از دکل‌ها، شبکه‌های توزیع برق، نیروگاه‌ها و… دریافت و به مناطق مختلف توزیع می‌کند. این کابل‌ها انواع مختلفی دارند که بر اساس ویژگی‌های مختلف، دارای کاربرد متفاوتی نیز هستند. در ادامه این مبحث همراه ما باشید تا انواع کابل های فشار قوی و کاربردشان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
دلایل استفاده از کابل فشار قوی
جریان الکتریسیته از نیروگاه‌های برق و دکل‌ها به‌وسیله سیم و کابل ساختمان توزیع نمی‌شود، بلکه برای انتقال آن باید از کابل‌های فشارقوی استفاده کرد. این کابل‌ها جریان برق با ولتاژ بالا را منتقل می‌کنند و از هسته فولادی با روکش آلومینیومی تشکیل می‌شوند. کابل‌های فشارقوی مقدار بالای برق را بدون ازدست‌دادن انرژی، در فواصل طولانی حمل می‌کنند. همچنین این کابل‌ها از مقاومت بالایی تشکیل شده‌اند به‌طوری‌که در سرما، گرما و رطوبت از استحکام کافی برخوردارند.
ساختار آن‌ها شامل بخش رسانایی برای عبور جریان الکتریسیته و بخش عایق برای حفظ امنیت است. لایه‌های تشکیل‌دهنده کابل های فشار قوی از قسمت داخلی تا بیرونی، شامل لایه‌های مختلفی همچون هادی، عایق هادی، عایق، اسکرین عایق، فیلر یا پرکننده، نوار نیمه‌هادی کاغذی، شیت یا غلاف، لایه زیرین یا بدینگ، آرمور یا زره و شیت یا غلاف بیرونی هستند. هریک از این لایه‌ها وظیفه خاصی را بر عهده دارند و در انتقال جریان و حفظ امنیت مؤثر خواهند بود.
انواع کابل های فشار قوی و کاربردشان
امروزه انواعی از کابل های فشار قوی HV Power Cable تولید می‌شوند که کارایی هریک بر اساس ویژگی‌های مرتبط متفاوت است. به همین دلیل تکنسین‌ها ولتاژ جریان برق را مورد بررسی قرار می‌دهند و باتوجه‌به آن، کابل متناسب را انتخاب می‌کنند. انواع کابل‌های فشارقوی و کاربردشان به شرح زیر است:
- کابل قدرت زره‌دار
- کابل قدرت ۲۰ کیلوولت
- کابل قدرت سرب‌دار
- کابل قدرت زیر دریایی
- کابل قدرت هوایی
- کابل قدرت زمینی
- کابل قدرت سه‌فاز و تک‌فاز
- کابل قدرت روغنی
- کابل قدرت گازی
- کابل قدرت معمولی
کابل قدرت زره‌دار
کابل قدرت زره‌دار یا شیلددار بر اساس نوع غلاف نام‌گذاری شده است. این کابل پوششی از PVC دارد که طول عمر آن را در برابر عوامل محیطی، آسیب‌های مختلف و پوسیدگی افزایش می‌دهد. کابل‌های زره‌دار معمولاً در محیط‌های صنعتی و زیرزمینی که احتمال آسیب زیاد است کاربرد دارند؛ به همین دلیل لایه محافظتی از جنس فولاد گالوانیزه، در این کابل‌ها استفاده شده است.
کابل‌های زره‌دار انواع مختلفی دارند که تفاوت آن‌ها شکل لایه محافظ و وجه تشابه، وجود لایه محافظ فرزی است. این کابل‌ها به نسبت نمونه‌های بدون زره از قیمت بالاتری برخوردار هستند و مزیت‌های استفاده از آن شامل مقاومت بالا در برابر آسیب، اطمینان و طول عمر بالا می‌شود.
کابل قدرت ۲۰ کیلوولت
این کابل برای انتقال برق با ۲۰ کیلوولت مورداستفاده قرار می‌گیرد و کاربرد بسیار بالایی دارد. کابل قدرت ۲۰ کیلو، توسط کارخانه‌های تولید کابل و سیم در دو نوع آلومینیومی زره‌دار یا فاقد زره به تولید می‌رسند و معمولاً در نیروگاه‌ها و شبکه‌های توزیع برق شهری کاربرد دارند. لایه عایقی که در این کابل‌ها استفاده می‌شود، گاه پلی‌اتیلن و گاه پلی‌وینیل‌کلراید است.
کابل قدرت زیر دریایی
به عنوان یکی از انواع کابل های فشار قوی که از حساسیت بالایی برخوردار است، می‌توانیم به کابل قدرت زیر دریایی اشاره کنیم. از کابل قدرت زیر دریایی برای انتقال سیگنال مخابراتی و همچنین انتقال جریان الکتریسیته در زیر دریا و اقیانوس‌ها، آب‌های عمیق و کم‌عمق و آب‌های نزدیک سواحل استفاده می‌شود.
این کابل‌ها از مواد مختلفی همچون آلومینیوم، مس، پلی‌اتیلن و پلی‌وینیل‌کلراید تشکیل می‌شوند و از موادی همچون سرب، آلومینیوم و فولاد ضدزنگ در پوشش آن‌ها به کار می‌رود. هزینه کابل قدرت زیر دریایی زیاد است؛ اما بهترین نمونه برای مسیرهای طولانی خواهد بود. همچنین این کابل از مقاومت خوبی برخوردار است و در برابر فشار، دما، رسوبات، آب و آسیب‌های مختلفی نظیر برخورد کشتی و خطوط ماهیگیری و… مقاومت خوبی را از خود نشان می‌دهد.
کابل قدرت هوایی
کابل‌های معلقی که در شهر و روستاها مشاهده می‌کنید، کابل قدرت هوایی هستند. این کابل‌ها در انتقال جریان الکتریسیته از ولتاژ ۱ تا ۳۶ ولت و سیگنال‌های مخابراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در برابر عوامل محیطی همچون آب، باد، برف، باران و خورشید مقاومت زیادی را از خود نشان می‌دهند. همچنین این کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی مانند برخورد ماشین آلات و هواپیما مقاوم هستند.
کابل‌های قدرت هوایی در انواع محیط‌های شهری، روستایی و مناطق کویری کاربرد دارند و برق را از نیروگاه‌ها به شبکه‌های توزیع برق منتقل می‌کنند. این کابل‌ها نسبت به نمونه زمینی از قیمت پایین‌تری برخورداراند و تعمیر و نگهداری آن‌ها دشوار است.
کابل قدرت زمینی
در ادامه بررسی انواع کابل های فشار قوی و کاربردشان (Power Cable) به کابل قدرت زمینی اشاره می‌کنیم. در محیط‌های شلوغ که امکان استفاده از کابل قدرت هوایی وجود ندارد، از کابل‌های فشارقوی زمینی یا زیر زمینی استفاده می‌شود. این کابل‌ها قابلیت انتقال جریان برق در ولتاژ ۱ تا ۱۱ کیلوولت را دارند.
کابل‌های قدرت زمینی باید مقاومت بالایی در برابر آب، خاک و حشرات داشته باشند و در برابر آسیب‌های محیطی همانند برخورد ماشین و حفاری زمین محافظت شوند. نصب این کابل‌ها به دلیل حفاری زمین دشوار است و خطر برق‌گرفتگی با آن‌ها بسیار کم است.
کابل قدرت سرب‌دار
این کابل‌ها کاملاً مشابه با کابل قدرت شیلددار هستند با این تفاوت که برای تولید غلاف و زره آن‌ها از سرب استفاده می‌شود. همین مسئله موجب ساختار محکم و مقاوم این کابل‌ها خواهد شد تا در برابر نیروهای مکانیکی، حلال، اشعه و مواد خورنده مقاومت بالایی را از خود نشان دهند.
کابل قدرت سرب‌دار به دلیل لایه عایق و مستحکم سرب، در مواقع انتقال جریان قوی و در محیط‌های خورنده کاربرد زیادی دارد. همچنین این کابل‌ها از نمونه‌های فاقد سرب قیمت بالاتری دارند، در محیط‌هایی با دمای بالا کار می‌کنند و در نهایت از طول عمر بالایی برخوردار هستند.
کابل قدرت سه‌فاز و تک‌فاز
کابل‌های سه‌فاز و تک‌فاز تنها در تعداد رشته‌های هادی و رسانا متفاوت هستند. کابل‌های سه‌فاز دارای ۳ رشته سیم هادی و نمونه‌های تک‌فاز تنها یک‌رشته هادی دارند. این نوع کابل‌ها در مصارف تجاری و صنعتی کاربرد دارند.
کابل قدرت روغنی
کابل قدرت روغنی به دو دسته تقسیم می‌شود. اولین نمونه کابل قدرت روغنی با فشار کم است که با کاغذ آغشته به روغن رقیق مخافظت می‌شود. دومین نمونه کابل روغنی با فشار بالا است که با کاغذ آغشته به روغن غلیظ محافظت می‌شود و کلافی از جنس مس و پلاستیک دارد.
کابل قدرت گازی
در ساختار کابل قدرت گازی، از گازهای مختلف با استانداردهای خاص استفاده می‌شود. این نوع از کابل در سه دسته مختلف به تولید می‌رسند. کابل گازی با غلاف آلومینیوم، کابل گازی با غلاف فولادی و کابل گازی با غلاف فولادی دارای عایقی از جنس کاغذ آغشته به روغن از انواع این کابل هستند.
کابل قدرت معمولی
به عنوان آخرین نمونه از کابل های فشار قوی در مبحث کابل‌های فشارقوی و کاربردشان می‌توانیم به کابل قدرت معمولی اشاره داشته باشیم. این کابل جریان برق با ولتاژ ۵۲، ۷۲.۵، ۱۲۳، ۱۴۶ و ۱۷۲ را از خود عبور می‌دهد و از انواع کابل‌های فشارقوی تک‌رشته‌ای محسوب می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله از سایت سیم و کابل مشهد انواع کابل های فشار قوی و کاربردشان HV Power Cable را بیان کردیم. کابل‌های فشارقوی از انواع کابل‌های انتقال‌دهنده جریان برق هستند که ولتاژ بالایی از الکتریسیته را در شبکه‌ها توزیع می‌کنند. این کابل‌ها دارای انواع مختلفی هستند که باتوجه‌به میزان ولتاژ الکتریسیته و ویژگی‌های کابل، برای استفاده در محیط‌های مختلفی انتخاب می‌شوند. ما در این مقاله انواع کابل های فشار قوی را مورد بررسی قرار دادیم و ضمن بیان ویژگی هریک، کاربرد آن را در شبکه برق بیان کردیم.
