اگر همین حالا به اطراف خود نگاه کنید شاید یک یا دو کابل و سیم بیشتر با چشم غیرمسلح نبینید؛ اما در پیرامون شما هزاران سیم و کابل الکتریکی با کاربردهای مختلف وجود دارد که برخی در دیوارها و سقف، برخی زیر زمین و برخی در وسایل الکتریکی اطرافتان وجود دارند. البته کابلی که امروز قصد داریم درمورد آن صحبت کنیم نوع خاصی از کابل است که احتمال خیلی کمی وجود دارد آن را در اطرافتان داشته باشید. این کابل برای انتقال برق ساخته نشده، بلکه برای انتقال سیگنالهای الکتریکی دقیق به کار میرود. برای اینکه بیشتر در مورد کابل ابزار دقیق instrument cable و ساختار جالب آن بدانید حتماً با این مطلب همراه باشید.
معرفی کابل ابزار دقیق
کابل ابزار دقیق نوع خاصی از کابلهاست که در سیستمهای کنترل و پایش صنعتی برای انتقال دادههای حساس و کم قدرت به کار میرود. این کابلها باید به گونهای طراحی شده باشند که توانایی انتقال سیگنالهای دقیق و حساس را در محیطهای صنعتی با حداقل نویز و تداخل داشته باشند. کابلهای ابزاردقیق اغلب در مکانهایی مانند پالایشگاهها، نیروگاهها، کارخانههای شیمیایی، صنعت نفت و گاز و مراکز تولید برق استفاده میشوند.
اگر بخواهیم دقیقتر بیان کنیم در سیستمهای کنترل صنعتی دادههای اندازهگیری شده مانند دما، فشار، جریان و سطح مایعات توسط سنسورهای مختلف جمعآوری میشود و کابلهای ابزاردقیق این دادهها را به مراکز کنترل ارسال میکنند تا اپراتورها بتوانند وضعیت سیستمها را بررسی و تنظیمات لازم را انجام دهند. این کابلها معمولاً دارای چندین لایه محافظت هستند تا از سیگنالهای حساس در برابر نویز و اختلالات خارجی محافظت کنند.
ساختار کابل ابزار دقیق
ساختار کابل ابزار دقیق به گونهای طراحی شده که بتواند در شرایط سخت محیطی و صنعتی بدون مشکل عمل کند و سیگنالها را به صورت دقیق و بدون اختلال انتقال دهد. برخی از بخشهای اصلی ساختار این کابلها عبارتاند از:
- رسانا (هادی)
- عایق
- شیلد (پوشش محافظ)
- غلاف خارجی
رسانا (هادی)
معمولاً از مس با خلوص بالا برای رسانایی استفاده میشود که میتواند سیگنالهای ضعیف را با دقت انتقال دهد. در برخی موارد نیز از آلومینیوم برای کاهش هزینهها استفاده میشود؛ اما مس به دلیل قابلیت انتقال بهتر سیگنال رایجتر است.
عایق
عایق استاندارد در این کابلها معمولاً لایهای از جنس PVC، PE یا XLPE است که رسانا را در برابر تماس با سایر اجزا و محیط بیرونی محافظت میکند. این عایق همچنین از نویزهای خارجی جلوگیری میکند و باعث میشود سیگنالها با حداقل تداخل منتقل شوند.
شیلد (پوشش محافظ)
در کابل ابزاردقیق یک لایه شیلد وجود دارد که از کابل در برابر تداخلات الکترومغناطیسی (EMI) محافظت میکند و موجب انتقال سیگنالها به صورت پایدار و دقیق میشود. شیلد به صورت نوار مسی یا آلومینیومی و یا سیمهای به هم تابیدهشده از مس روی عایق قرار میگیرد.
غلاف خارجی
در آخر لایهای که کابل را از آسیبهای فیزیکی، رطوبت و مواد شیمیایی محافظت میکند روی شیلد قرار میگیرد و به آن غلاف خارجی گفته میشود. جنس غلاف خارجی بسته به نوع کاربرد و محیط مورد استفاده متفاوت است و میتواند از موادی مانند PVC یا موادی که دارای مقاومت بیشتر نسبت به مواد شیمیایی هستند ساخته شود.
کاربردهای کابل ابزار دقیق
کابل های instrument کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف دارند و به دلیل ویژگیهای خاصشان در هر صنعتی که نیاز به انتقال دادههای دقیق و حساس باشد مورداستفاده قرار میگیرند. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم کاربردهای این کابل به گونهای است که در مکانها و ساختمانهای عادی به کار نمیرود و بیشترین کاربرد آن در مکانهای زیر است:
- صنایع نفت و گاز
- نیروگاهها
- صنایع شیمیایی و پتروشیمی
- سیستمهای کنترل و اتوماسیون صنعتی
- پالایشگاهها و واحدهای تصفیه آب
ویژگیهای کابل ابزار دقیق
کابل های ابزار دقیق به دلیل حساسیت کاربرد و اهمیت انتقال دقیق دادهها در صنایع مختلف دارای ویژگیهای خاصی هستند که آنها را از سایر انواع کابلها متمایز میکند. در ادامه به بررسی ویژگیهای کلیدی کابل ابزار دقیق میپردازیم:
- مقاومت در برابر نویز و تداخل الکترومغناطیسی
- ساختار موجسازی (Pairing)
- مقاوم در برابر شرایط محیطی سخت
- قابلیت انتقال سیگنالهای ضعیف
- انعطافپذیری بالا
مقاومت در برابر نویز و تداخل الکترومغناطیسی
این کابل ها با شیلدهای ضخیمی ساخته میشوند که باعث میشود در برابر نویزها و تداخلهای الکترومغناطیسی مقاوم باشند. این ویژگی خصوصاً در محیطهای صنعتی که تجهیزات زیادی در حال کار هستند و امکان تداخل الکترومغناطیسی بالا است اهمیت دارد. شیلدها مانع از ورود نویزها به داخل کابل شده و در نتیجه انتقال سیگنالها بدون اختلال و با دقت بالا انجام میشود.
ساختار موجسازی (Pairing)
در کابل ابزار دقیق، رساناها به صورت زوجی به هم تابیده میشوند. این ساختار باعث کاهش اثر تداخلهای القایی و ظرفیت خازنی در کابل میشود و در نتیجه دقت سیگنالها حفظ میشود. با این ساختار کابل ابزاردقیق قادر است سیگنالها را با دقت و کیفیت بیشتری منتقل کند بهویژه زمانی که طول کابل زیاد باشد.
مقاوم در برابر شرایط محیطی سخت
کابلهای ابزاردقیق معمولاً در شرایط محیطی صنعتی و سخت استفاده میشوند؛ بنابراین طراحی آنها به گونهای است که در برابر حرارت، رطوبت، مواد شیمیایی و سایش مقاوم باشند. برخی از کابلهای ابزاردقیق دارای غلافهای مقاوم در برابر آتش یا با پوششهای مقاوم در برابر روغن، اسیدها و مواد شیمیایی هستند که آنها را برای استفاده در محیطهای پرخطر مناسب میکند.
قابلیت انتقال سیگنالهای ضعیف
این کابل ها به دلیل رسانای مسی با خلوص بالا و عایقبندی مناسب قادر به انتقال سیگنالهای ضعیف و حساس هستند. این قابلیت باعث میشود دادههای حساس به صورت دقیق منتقل شده و در نتیجه کنترل دقیقتری بر فرایندهای صنعتی ممکن شود.
انعطافپذیری بالا
برخی از کابلهای ابزاردقیق دارای انعطافپذیری خوبی هستند و میتوانند در محیطهایی با محدودیتهای فضا و یا نیاز به نصب در مسیرهای پیچیده مورد استفاده قرار گیرند. این ویژگی امکان نصب آسانتر کابل را فراهم میآورد و نیاز به فضای زیاد برای نصب را کاهش میدهد.
سخن پایانی
در این مقاله از سیم و کابل مشهد گفتیم که کابلهای ابزار دقیق به دلیل اهمیت انتقال دقیق دادهها و نقش کلیدی در کنترل و نظارت بر فرایندهای صنعتی در بسیاری از صنایع استفاده میشوند. انتخاب کابل ابزار دقیق مناسب بسته به نوع صنعت، شرایط محیطی و نوع دادههای مورد انتقال، میتواند به افزایش کارایی و کاهش هزینهها کمک کند؛ بنابراین توصیه میشود که در خرید و نصب این کابلها از مشاوران فنی متخصص استفاده شود و بر اساس نیازهای خاص پروژه کابل مناسب انتخاب گردد. امیدواریم این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده و به اطلاعات شما افزوده باشد.
