بسیاری از افراد با شنیدن کلمه کابل ابتدا به انتقال برق فکر می‌کنند، اما کابل‌هایی مثل UTP نه برای انتقال برق؛ بلکه برای انتقال داده در شبکه‌های کامپیوتری و ارتباطی استفاده می‌شوند. کابل شبکه یکی از مهم‌ترین تجهیزات برای انتقال داده در شبکه‌های کامپیوتری و اینترنتی است. هنگام خرید کابل شبکه، باید فاکتورهای مختلفی را در نظر بگیرید تا بهترین گزینه را بر اساس نیاز خود انتخاب کنید. خرید کابل شبکه مناسب نقش مهمی در افزایش سرعت و پایداری اتصال اینترنت شما دارد. کابل‌های شبکه در انواع مختلفی مانند کابل UTP، FTP، SFTP و … عرضه می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. هنگام خرید کابل شبکه باید به دسته‌بندی (Category) آن توجه کنید؛ برای مثال، کابل Cat5e، Cat6، Cat6a و Cat7 هرکدام سرعت و پهنای باند متفاوتی ارائه می‌دهند. اگر مودم یا شبکه داخلی سیمی دارید احتمال زیادی وجود دارد که یکی از همین کابل‌ها در پشت مودم یا کامپیوتر شما قرار گرفته باشند. در این مقاله از سیم و کابل مشهد به معرفی کابل UTP می‌پردازیم و هرچه باید درمورد این کابل بدانید را به شما خواهیم گفت.
کابل UTP چیست؟
کابل UTP یکی از انواع کابل‌های TP است به این معنی که از چندین جفت سیم که به هم تابیده شده‌اند تشکیل شده و برای انتقال داده استفاده می‌شود. حرف U در نام کابل UTP مخفف Unshielded به معنای بدون شیلد است. برخلاف کابل‌های STP که یک لایه محافظ برای جلوگیری از نویز دارند؛ کابل UTP بدون شیلد طراحی شده است. این ویژگی باعث شده که این کابل سبک‌تر، ارزان‌تر و انعطاف‌پذیرتر باشد. اما جالب اینجاست که با وجود نداشتن محافظ فلزی همچنان عملکرد خوبی در انتقال داده‌ها دارد. از این کابل در بسیاری از سیستم‌های ارتباطی مانند شبکه‌های کامپیوتری، تلفن‌های ثابت و دوربین‌های مداربسته تحت شبکه استفاده می‌شود.
ساختار کابل UTP
درون کابل UTP هشت سیم نازک مسی قرار دارد که به‌صورت چهار جفت دو‌تایی پیچ خورده‌اند. این پیچ‌خوردگی یک استاندارد هوشمندانه برای کاهش تداخل الکترومغناطیسی و جلوگیری از تأثیر نویزهای اطراف است که در قرن 19 توسط چارلز کائو ابداع شد. از این کابل‌ها نیز جریان برق عبور می‌کند؛ اما نه با هدف روشن کردن یک لامپ؛ بلکه برای انتقال داده‌ها با استفاده از سیگنال‌های الکتریکی! درواقع وقتی جریان الکتریکی در این سیم‌ها حرکت می‌کند یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود. حالا اگر سیم‌ها به‌صورت صاف و موازی کنار هم باشند این میدان‌ها روی هم تأثیر می‌گذارند و باعث اختلال در داده‌ها (نویز) می‌شوند. اما وقتی سیم‌ها را به هم می‌پیچانیم این تداخل‌ها تا حد زیادی خنثی می‌شود و کیفیت انتقال داده افزایش پیدا می‌کند.
ویژگی‌های کابل UTP
در این بخش ویژگی‌های کلیدی این کابل را بررسی می‌کنیم تا ببینیم چرا این کابل با وجود نداشتن شیلد محافظ همچنان یکی از گزینه‌های اصلی برای انتقال داده محسوب می‌شود:
- انعطاف پذیری بالا
- قیمت مقرون به صرفه
- سازگاری با انواع استانداردهای شبکه
- محدودیت طول
- حساسیت به نویز
انعطاف‌پذیری بالا
کابل‌های UTP به دلیل نداشتن شیلد فلزی و طراحی ساده‌ای که دارند بسیار نرم و انعطاف‌پذیر هستند. این ویژگی باعث می‌شود که بتوان آن‌ها را به راحتی خم کرد یا در فضاهای تنگ و پیچیده عبور داد. این امر نصب کابل‌ها را سریع‌تر و ساده‌تر می‌کند به‌خصوص در محیط‌هایی که نیاز به نصب در نقاط مختلف یا عبور از گوشه‌ها و موانع وجود دارد.
قیمت مقرون‌به‌صرفه
یکی از دلایل اصلی محبوبیت کابل‌های UTP قیمت پایین آن‌ها نسبت به کابل‌های دارای شیلد فلزی است. ساختار ساده و نبود شیلد هزینه تولید را کاهش می‌دهد و به‌این‌ترتیب این کابل‌ها گزینه‌ای بسیار اقتصادی برای استفاده در شبکه‌های خانگی و اداری محسوب می‌شوند.
سازگاری با انواع استانداردهای شبکه
می‌توان از کابل UTP در انواع مختلف شبکه‌ها چه شبکه‌های قدیمی‌تر و چه شبکه‌های جدید و پیشرفته بدون مشکل استفاده کرد. این سازگاری باعث می‌شود کابل UTP گزینه‌ای قابل‌اعتماد و همه‌کاره برای تمامی شبکه‌ها باشد.
محدودیت طول
با وجود تمام ویژگی‌های مثبت کابل UTP باید به یک نکته منفی نیز اشاره کرد که این کابل‌ها معمولاً تا طول 100 متر عملکرد خوبی دارند؛ اما در فواصل طولانی‌تر احتمال افت سیگنال و کاهش کیفیت انتقال داده افزایش می‌یابد. البته این محدودیت طول برای تمامی کابل‌های TP وجود دارد.
حساسیت به نویز
کابل UTP به دلیل نداشتن شیلد فلزی در برابر نویزهای الکترومغناطیسی حساس است. به عبارت دیگر اگر کابل در نزدیکی منابع نویز شدید؛ مانند کابل‌های برق فشار قوی قرار بگیرد ممکن است عملکرد آن دچار اختلال شود و سیگنال به درستی منتقل نشود. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد اختلالات در شبکه و کاهش کارایی آن در شرایط خاص شود.
کاربردهای کابل UTP
این کابل یکی از پرکاربردترین کابل‌های دسته TP است. در ادامه به بررسی کاربردهای اصلی کابل UTP در انواع حوزه‌ها خواهیم پرداخت:
شبکه‌های کامپیوتری
یکی از مهم‌ترین کاربردهای کابل UTP در شبکه‌های محلی (LAN) است. این کابل به طور گسترده برای اتصال کامپیوترها، چاپگرها، سرورها، سوئیچ‌ها و روترها به یکدیگر استفاده می‌شود. ازآنجاکه کابل UTP ارزان و نصب آسانی دارد در دفاتر، مدارس، خانه‌ها و هر مکانی که نیاز به شبکه محلی باشد انتخابی مناسب است.
سیستم‌های تلفنی
کابل‌های UTP علاوه بر کاربرد در شبکه‌های کامپیوتری در سیستم‌های تلفنی نیز به طور گسترده استفاده می‌شوند. بسیاری از سیستم‌های تلفن ثابت از این کابل‌ها برای انتقال صدا استفاده می‌کنند. با استفاده از کابل UTP می‌توان به‌راحتی خطوط تلفنی مختلف را در داخل ساختمان‌ها و سازمان‌ها وصل کرد.
دوربین‌های مداربسته تحت شبکه
این کابل برای اتصال دوربین‌های مداربسته تحت شبکه یا همان IP Camera به دستگاه‌های ضبط‌کننده و شبکه استفاده می‌شود. این کابل‌ها قادر به انتقال داده‌های ویدئویی با کیفیت بالا و با سرعت مناسب از دوربین‌ها به سرورها یا سیستم‌های نظارتی هستند. استفاده از کابل UTP در این سیستم‌ها به دلیل هزینه کمتر نسبت به کابل‌های دیگر یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه و کارآمد است.
سیستم‌های اتوماسیون و کنترل صنعتی
در صنعت و اتوماسیون کابل‌های UTP برای اتصال دستگاه‌ها و کنترلرها در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شود. این کابل‌ها در سیستم‌های کنترل و نظارت بر فرایندهای تولید، سیستم‌های هشدار و بهینه‌سازی انرژی نقش مهمی دارند. قابلیت انتقال داده با سرعت بالا و نصب ساده باعث شده که کابل UTP در صنایع مختلف محبوب باشد.
سیستم‌های پخش داده و اینترنت
ازآنجاکه این کابل‌ها قابلیت انتقال داده‌های با سرعت بالا را دارند در پخش ویدئو، صدا و سایر داده‌ها در محیط‌های مختلف بسیار مفید هستند. در بسیاری از سیستم‌های پخش داده و اینترنت، مانند ویدئوکنفرانس‌ها و انتقال داده‌های اینترنتی از کابل UTP برای اتصال مودم‌ها، روترها و تجهیزات مختلف شبکه به کار می‌رود.
جمع‌بندی
همان‌طور که گفتیم، کابل UTP با وجود نداشتن محافظ، عملکرد مناسبی در انتقال داده دارد و در شبکه‌های خانگی، دفاتر، سیستم‌های تلفنی، دوربین‌های مداربسته و اتوماسیون صنعتی استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مثبت آن می‌توان به قیمت پایین، نصب آسان و سازگاری با انواع تجهیزات شبکه اشاره کرد؛ اما در فواصل طولانی و در محیط‌های با نویز شدید ممکن است دچار افت سیگنال شود. اگر به دنبال کابلی با محافظت بیشتر در برابر نویز و تداخلات الکترومغناطیسی هستید، کابل شبکه شیلددار (STP یا SFTP) گزینه مناسبی است. این نوع کابل به دلیل داشتن لایه‌های محافظتی اضافی، نویز کمتری دریافت کرده و کیفیت سیگنال بهتری را در فواصل طولانی ارائه می‌دهد. برای خرید کابل شیلددار و یا کابل UTP شبکه، بهتر است ابتدا نیاز شبکه خود را بررسی کنید و با توجه به محیط استفاده، گزینه‌ای مناسب را انتخاب نمایید.
