روکش کابل یکی از مهم‌ترین اجزای هر سیستم کابل‌کشی است که به‌صورت مستقیم بر ایمنی، طول عمر، مقاومت در برابر عوامل محیطی و حتی عملکرد الکتریکی کابل تأثیر می‌گذارد. گرانول سیم و کابل یکی از اصلی‌ترین مواد سازنده این روکش‌ها است. اگر شما هم به طور دقیق نمی‌دانید گرانول سیم و کابل چیست باید بگوییم در واقع نوعی ماده پلیمری به شکل دانه‌های ریز است که به عنوان عایق و روکش کابلها استفاده می‌شود. این ماده نقش بسیار مهمی در ایمنی، دوام و عملکرد کابلها دارد. گرانولها بر اساس نوع کاربرد با ترکیب‌های مختلفی ساخته می‌شوند و هر نوع گرانول ویژگی‌های فیزیکی و الکتریکی مخصوص به خود را دارد. در ادامه علاوه بر بررسی تعریف، ویژگی‌ها و کاربردهای گرانول به انواع و فرایند تولید آن نیز می‌پردازیم.
گرانول سیم و کابل چیست و چه کاربردی دارد؟
در جواب این سؤال که گرانول سیم و کابل چیست باید گفت که گرانول دانه‌های ریز پلیمری است که به عنوان ماده اولیه در فرایند تولید انواع سیم‌ها و کابلهای انتقال برق، مخابراتی و صنعتی به کار می‌رود. نقش اصلی این گرانولها ایجاد لایه‌های عایق و محافظ بر روی رساناهای فلزی داخل کابل است. گرانولهای سیم و کابل بسته به نوع کاربرد نهایی دارای فرمولاسیون‌ها و خواص متفاوتی هستند که آن‌ها را برای استفاده در شرایط گوناگون از جمله محیطهای صنعتی، ساختمانی و حتی محیطهای حساس مانند بیمارستان‌ها مناسب می‌سازد.
آشنایی با انواع گرانول سیم و کابل و ویژگی‌های آن‌ها
گرانول سیم و کابل در ۴ نوع رایج تولید می‌شود:
- گرانول PVC (پلی‌وینیل‌کلراید)
متداول‌ترین نوع گرانول مورد استفاده در ساخت سیم و کابل PVC است. این ماده ترکیبی از مقاومت خوب، هزینه کم و پردازش آسان را فراهم میکند. همچنین به راحتی میتوان آن را در رنگ‌های مختلف تولید کرد.
- گرانول XLPE (پلی‌اتیلن کراس‌لینک شده)
برای کاربردهایی که نیاز به تحمل دمای بالا و ولتاژ زیاد دارند از گرانول برای ساخت کابل XLPE استفاده می‌شود. این گرانولها پس از عملیات کراس‌لینک شدن ساختاری مقاوم‌تر و بادوام‌تر نسبت به پلی‌اتیلن عادی دارند.
- گرانولهای LSZH
این گرانولها در صورت سوختن دود بسیار کمی تولید می‌کنند و فاقد گازهای هالوژنی سمی هستند. به همین دلیل در اماکنی مانند مترو، فرودگاه و مراکز داده که اهمیت ایمنی بسیار بالاست استفاده می‌شوند.
- گرانول TPU (ترموپلاستیک پلی‌یورتان)
برای کابل‌هایی که نیاز به انعطاف بالا دارند؛ مانند کابلهای موبایل یا تجهیزات پزشکی از گرانول TPU استفاده می‌شود. این نوع گرانول علاوه بر انعطافپذیری در برابر ساییدگی و خمش‌های مکرر نیز مقاومت بالایی دارد.
ویژگی‌های گرانول سیم و کابل
مهم‌ترین ویژگی‌های گرانول سیم و کابل عبارت‌اند از:
- مقاومت بالا در برابر حرارت و شعله
گرانولهای مورد استفاده در صنعت سیم و کابل به گونهای طراحی می‌شوند که در برابر حرارت بالا مقاومت خوبی از خود نشان دهند. این ویژگی باعث می‌شود که کابلها در شرایط محیطی سخت و حتی در صورت آتش‌سوزی کمتر دچار آسیب شوند.
- عایق الکتریکی قوی
مهم‌ترین کارکرد گرانول در سیم و کابل ایجاد عایق قوی در برابر جریان الکتریکی است. این ویژگی از خطرات احتمالی نظیر برق‌گرفتگی، اتصال کوتاه یا آتش‌سوزی جلوگیری میکند.
- مقاومت در برابر رطوبت و مواد شیمیایی
گرانولهای خاص مورد استفاده در کابلها در برابر رطوبت، نمک، روغن، اسیدها و بازها مقاوم‌اند. این ویژگی به‌خصوص در کاربردهای صنعتی و دریایی اهمیت دارد.
- انعطافپذیری مناسب
بسته به نوع گرانول میزان انعطافپذیری آن می‌تواند متفاوت باشد. برخی گرانولها برای تولید کابلهای نرم و قابل‌انعطاف به کار می‌روند درحالیکه برخی دیگر برای کابلهای خشک و سخت مناسبتر هستند. اما به‌طورکلی گرانولها می‌توانند انعطافپذیری متناسب با هر کاربردی را ارائه دهند.
- پایداری طولانی‌مدت
گرانولهای باکیفیت در برابر اشعه UV تغییرات دمایی و سایر عوامل محیطی دوام بالایی دارند و عمر مفید کابل را به طور چشمگیری افزایش می‌دهند.
کاربردهای گرانول سیم و کابل
حالا که می‌دانید گرانول سیم و کابل چیست و از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن نیز مطلع هستید بیایید کاربردهای مهم این ماده را بررسی کنیم:
- کابلها سیم‌کشی ساختمان‌ها
یکی از رایج‌ترین کاربردهای گرانول سیم و کابل استفاده در سیم‌کشی داخلی ساختمان‌ها است. در این زمینه ویژگیهایی مانند عایق بودن و مقاومت حرارتی بسیار مهم‌اند.
- کابلهای صنعتی و ماشینی
در صنعت‌های مختلف مانند خودروسازی، پتروشیمی و تولید ماشین‌آلات کابلهای مقاوم در برابر شرایط سخت مورد نیازند. گرانول‌هایی که در این موارد استفاده می‌شوند معمولاً ترکیبات خاصی دارند که دوام مکانیکی و شیمیایی بالایی را فراهم می‌کنند.
- صنعت مخابرات و انتقال داده
هنگام تولید کابلهای مخابراتی گرانول‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که تداخل الکترومغناطیسی را کاهش دهند و قابلیت عبور سیگنال با حداقل اختلال را فراهم کنند. ( برای خرید محصول کابل مخابراتی با روکش PVC میتوانید از این اینجا اقدام کنید)
- کابلهای فشارقوی و متوسط
کابلهای برق فشارقوی نیازمند مواد عایق بسیار مقاوم هستند که بتوانند ولتاژ بالا را تحمل کنند. گرانولهای مخصوص این کابلها عموماً از نوع XLPE یا نیمه‌هادی هستند.
مراحل تولید گرانول سیم و کابل
تولید گرانول نیازمند دانش فنی بالا، تجهیزات پیشرفته و کنترل دقیق کیفیت است. فرایند کلی تولید این ماده شامل مراحل زیر است:
- مخلوط‌سازی
مواد اولیه ساخت گرانول که بسته به نوع آن متفاوت هستند در دستگاه‌هایی مانند میکسرهای حرارتی و میکسرهای سرد به طور یکنواخت ترکیب می‌شوند تا ترکیب همگنی حاصل شود.
- فرایند اکستروژن
مواد مخلوط شده وارد دستگاه اکسترودر می‌شوند؛ جایی که این مواد با عبور از پیچ‌های حرارتی مخصوص ذوب شده و از قالب‌های رشته‌ای عبور داده می‌شوند.
- خنک‌سازی و برش
رشته‌های گرانول پس از عبور از حوضچه‌های آب سرد توسط دستگاه‌های برش به صورت گرانولهای ریز در می‌آیند.
- بسته‌بندی و کنترل کیفیت
گرانولها پس از انجام آزمونهای کنترل کیفیت مانند آزمون کشش، تست احتراق، تست انعطافپذیری و… بسته‌بندی شده و آماده عرضه می‌شوند.
جمع‌بندی
گرانول سیم و کابل یکی از مهم‌ترین اجزای مواد اولیه در صنعت سیم‌کشی و انتقال برق و داده‌هاست. ما در این مقاله علاوه بر توضیح اینکه گرانول سیم و کابل چیست به توضیح ویژگی‌ها، انواع و کاربردهای آن نیز پرداختیم. از ویژگی‌های مهم این ماده میتوان به عایق بودن، مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی، دوام بالا و قابلیت پردازش آسان اشاره کرد. بسته به نوع کاربرد از گرانول‌هایی با جنس‌های متفاوت مانند PVC، XLPE، TPU و LSZH استفاده می‌شود. فرایند تولید این گرانولها مستلزم رعایت دقیق فرایندهای صنعتی و کنترل کیفی است.
