سیستم های اعلام حریق برای انواع کسب و کارها، مدرسه، تاسیسات، خانه و….. بسیار مهم و حیاتی است. این سیستمها باید در شرایط بحرانی مانند آتشسوزی بهطور مؤثر عمل کرده و از بروز خسارات جانی و مالی جلوگیری کنند. یکی از اجزای اساسی این سیستمها، کابلهای اعلام حریق هستند که برای انتقال سیگنال و جریان الکتریکی در محیطهای پرخطر طراحی شدهاند. این کابل برای انتقال سیگنال و جریان الکتریکی کاربرد دارد؛ اما به طور خاص جهت سیمکشی و کابل کشی محیطهای بحرانی نظیر محیطهای که در معرض آتش سوزی است به کار میرود که می تواند در این شرایط، عملکرد خوبی را ارائه دهد. کابلهای اعلام حریق معمولاً از انواع مختلفی مانند کابلهای افشان، هالوژن فری (Zero Halogen) و مقاوم به حرارت ساخته میشوند که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند و در شرایط مختلف استفاده میشوند. در ساختار این کابل از هادیهای مسی و عایقهایی از جنس مواد هالوژن فیبری، ابریشم نسوز، سیلیکون یا نوار میکا استفاده شده است. این متریال از تولید گازهای سمی و گسترش آتش جلوگیری کرده و تا مدتزمان مشخص، حتی در زمان آتشسوزی، به عملکرد کابل جهت انتقال برق کمک میکنند. کابلهای اعلام حریق در زیرساختهای حملونقل و صنایع حساسی مانند نفت و گاز مورد استفاده قرار میگیرند و نقش مؤثری را در کاهش تلفات جانی و مالی به هنگام بروز آتش بر عهده دارند. کابل اعلام حریق چیست؟ در این مقاله به آن اشاره خواهیم کرد.
کابل اعلام حریق چیست ؟
کابل اعلام حریق Fire Alarm Cable یک نوع کابل تخصصی است که برای اتصال اجزا و انتقال سیگنالهای هشدار در سیستمهای اعلام حریق استفاده میشود. این کابلها از مهمترین اجزای سیستمهای اعلام حریق بهشمار میروند. کابلهای اعلام حریق به منظور انتقال سیگنالهای الکتریکی به پنل کنترل مرکزی مورد استفاده قرار میگیرند و ویژگیهای خاصی دارند. مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر شعله و عدم تولید گازهای سمی از ویژگیهایی است که باعث شده این کابلها برای استفاده در شرایط اضطراری و در معرض آتش و حرارت، عملکرد خوبی از خود ارائه دهند. این کابلها از پایداری مکانیکی بالایی برخوردار هستند و در برابر فشارهای مکانیکی و ضربه، مقاومت بینظیری از خود نشان میدهند؛ در نتیجه در مواقع اضطراری با عملکرد مطلوب خود، از جان و مال افراد به بهترین شکل ممکن محافظت میکنند.
ویژگیهای کابل اعلام حریق
کابلهای اعلام حریق دارای یک سری ویژگیها و مشخصههای منحصربهفرد هستند که به واسطه این ویژگیها در مقایسه با انواع سیم و کابل تمایز پیدا میکنند. مهمترین ویژگیهای کابل اعلام حریق را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
- خاصیت خود خاموششوندگی
- مقاومت در برابر حرارت
- عدم انتشار شعله
- جریان برقرار
- طول عمر بالا
- استانداردهای ملی و بینالمللی
- پایداری در برابر شرایط محیطی
خاصیت خود خاموششوندگی
این کابل در برابر آتشسوزی مقاومت بالایی دارد و باتوجهبه خاصیت خود خاموششوندگی، در معرض آتش بهسرعت خاموش میشود؛ در نتیجه مانع از گسترش آتشسوزی میشود.
مقاومت در برابر حرارت
این محصول به دلیل تولید با مواد غیر دودزا و نسوز، در برابر حرارت و شعلههای آتش ذوب نشده و گازهای سمی تولید نمیکند. کابل های مقاوم در برابر حرارت انواع مختلفی دارد که یکی از آن کابل های نسوز نیز میشود، شاید براتون سوال باشه که کابل نسوز چیست؟ کابل نسوز کابلی است که میتواند در دماهای بالا بدون افت عملکرد یا از دست دادن خواص فیزیکی و الکتریکی خودکار کند.
عدم انتشار شعله
کابلهای اعلام حریق در هنگام آتشسوزی شعلهور نشده و حتی مانع از شعلهورشدن آتش به نواحی مختلف میشوند.
جریان برقرار
در هنگام حریق و در آتشسوزی، این کابل میتواند سیگنال و جریان برق را به بهترین شکل ممکن انتقال دهد و در اطفای حریق و تخلیه امن ساختمان، نقش حیاتی را بر عهده دارد.
طول عمر بالا
این نوع کابل معمولاً با استفاده از متریالهای باکیفیت تولید میشود و عمر و دوام بسیار بالایی دارد و عملکردی قابلاعتماد از خود ارائه میدهد.
استانداردهای ملی و بینالمللی
تولید این محصول بر اساس استانداردهای تعیین شده مانند UL، IEC و BS صورت میگیرد.
پایداری در برابر شرایط محیطی
این کابل می تواند در برابر نم، رطوبت و سایر عوامل مخرب محیطی از خود مقاومت نشان دهد و عملکرد صحیحی را حتی در شرایط مرطوب و بارانی داشته باشد.
انواع کابل اعلام حریق
کابلهای اعلام حریق از نظر ساختاری به دستهبندیهای مختلفی تقسیم میشود و هر نوع آنها دارای ویژگیهای متفاوت و کاربردهای خاصی هستند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- کابلهای تکلایه
- کابلهای شیلددار
- کابلهای چندلایه
- اعلام حریق زرهدار
کابلهای تکلایه
این کابلها از یکلایه عایق و یک هادی تشکیل شدهاند و معمولاً برای فواصل کوتاه و سیستمهای سادهتر مورداستفاده قرار میگیرند.
کابلهای شیلددار
از دیگر انواع کابل اعلام حریق میتوانیم به کابلهای شیلددار اشاره کنیم که دارای یک شیلد برای پیشگیری از تداخلات الکترومغناطیسی هستند. این کابلها برای محیطهایی که نویز الکتریکی بالایی در آنها وجود دارد به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند.
کابلهای چندلایه
این کابلها شامل یکلایه عایق و چندین هادی هستند که همگی درون یک غلاف مشترک قرار میگیرند و برای سیستمهای پیچیده و برای فواصل طولانی کاربردی هستند.
اعلام حریق زرهدار
این کابلها از یکلایه زره فلزی تشکیل شدهاند که وجود این زره، در برابر فشار و ضربه از کابل محافظت میکند؛ ازاینرو برای استفاده در محیطهای زیرزمینی و صنعتی و سایر محیطهایی که خطر آسیبهای فیزیکی در آنها وجود دارد، به کار گرفته میشود.
کاربردهای کابل اعلام حریق
کابل اعلام حریق در سیستمهای حفاظتی و ایمنی جهت انتقال سیگنالهای هشدار به پنل کنترل مرکزی کاربرد دارد. از کاربردهای اصلی این کابل میتوانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم:
- ساختمان و مراکز تجاری
- کاربرد در صنایع
- مناطق حساس
ساختمانها و مراکز تجاری
کابلهای اعلام حریق در مراکز تجاری و ساختمانها کاربرد دارند و با انتقال سریع اطلاعات حرارت و دود در صورت وقوع حریق، به مدیران کمک میکنند تا برای متوقف کردن آتش اقدامات لازم را انجام دهند.
کاربرد در صنایع
در بسیاری از صنایع مانند صنایع فولاد، پتروشیمی و نفت و گاز باتوجهبه وجود خطرات بالقوه حریق و نیاز به ایمنی بالا، از این کابلها جهت اعلام سریع آتشسوزی و انجام اقدامات لازم برای مهار آتش کمک میگیرند.
مناطق حساس
از دیگر کاربردهای کابلهای اعلام حریق میتوانیم به نقش این کابلها در مکانهای حساس مانند آزمایشگاهها، بیمارستانها و محیطهای ذخیرهسازی مواد خطرناک اشاره کنیم. در این مکانها باتوجهبه نیاز به سیستمهای اعلام حریق قوی، از این محصول بهعنوان یکی از اصلیترین عناصر استفاده میشود.
مزایای کابل اعلام حریق
کابلهای اعلام حریق دارای مزیتهای بسیار زیادی هستند و همین موضوع باعث شده تا برای استفاده در سیستمهای ایمنی و حفاظت از حریق، به گزینهای کاربردی تبدیل شوند. برخی از مزایای کابلهای اعلام حریق را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
- ایمنی بالا
- انتقال سریع و مطمئن سیگنال
- مقاومت در برابر تداخل
- طول عمر بالا
- نصب آسان
- مطابقت با استانداردها
- پایداری در برابر عوامل محیطی
سخن پایانی
در این مقاله دررابطه با کابل اعلام حریق (Fire Alarm Cable)، مزایا و معایب آن صحبت کردیم و ویژگیهای این کابل را مورد بررسی قرار دادیم. بهطورکلی این کابل یکی از اعضای حیاتی در سیستمهای اعلام حریق است. در برابر شعله و حرارت بسیار مقاوم است و به دلیل عدم تولید گازهای سمی و پایداری مکانیکی بالا، جایگاه ویژهای را در سیستمهای اعلام حریق به خود اختصاص داده است. این کابل در انواع تکلایه، چندلایه، شیلددار و زرهدار به تولید میرسد و در ساختمانها و مراکز تجاری، صنایع گوناگون و مکانهای حساس مانند آزمایشگاهها بیمارستانها و… مورد استفاده قرار میگیرد.
